Arhitektura racunarstva

OSNOVNE KOMPONENTE RAČUNALA 1. matična ploča, 2. procesor s hladnjakom, 3. memorijski sklopovi, 4. grafička kartica, 5. tvrdi disk, 6. disketna jedinica, 7. kućište 8. miš, 9. tastatura, 10. monitor DODATNE KOMPONENTE RAČUNALA: 1. CD-ROM pogon 2. zvučna kartica 3. zvučnici 4. modem 5. 3D grafički akcelerator 6. DVD pogon 7. pisač CD-ROM diskova 8. mrežna kartica 9. joystick 10. zip pogon 11. jazz pogon OSNOVNE KOMPONENTE RAČUNALA (neophodne za ispravan rad računala) 1. MATIČNA PLOČA (motherboard) - glavna ploča na kojoj se nalazi procesor, memorija i upravljački sklopovi s nizom priključaka za preostale dijelove sustava 2. PROCESOR (CPU - Central Processing Unit) - "srce" računala - sastoji se od ARITMETIČKO-LOGIČKE jedinice i UPRAVLJAČKE jedinice - on obavlja sva računanja i upravlja tokom podataka i redoslijedom izvođenja svih programa - suvremeni procesori obavljaju i preko 500 milijuna operacija u sekundi (Pentium III, Athlon, G4) - brzina kojom procesor dohvaća naredbe mjeri se u MHz (megahercima) 3. MEMORIJSKI ČIPOVI (RAM - Random Access Memory i ROM - Read only memory) - ROM memorija ima trajno zapisan sadržaj, i rabi se za pohranu upravljačkih programa - RAM ili radna memorija služi za pohranu podataka i programa kojima se računalo koristi tijekom rada - gašenjem računala sadržaj RAM-a se briše; sadržaj ROM-a se ne briše - današnje memorije u osobnim računalima mogu imati i 128 MB i brzinu pristupa < 10 ns (10-9 sek.) 4. GRAFIČKA KARTICA (2D video) - sklop koji digitalni podatak računala pretvara u analogni signal koji prikazuje sliku na zaslonu računala - o veličini memorije (danas i do 32 MB) na grafičkoj kartici ovisi broj boja koje se mogu prikazati na monitoru, frekvencija osvježavanja slike i razlučivost. 5. TVRDI DISK (hard disk) - uređaj koji se sastoji od nekoliko metalnih ploča na koje se magnetiziranjem dijela površine pohranjuju podaci - odlikuje se velikim kapacitetom (10 GB i većim) i brzim pristupom podacima (< 10 ms (0,01 sek.) - što je ipak 1.000.000 puta sporije od brzine RAM memorije !!!) - gašenjem računala ili nestankom struje svi spremljeni podaci ostanu sačuvani 6. DISKETNA JEDINICA (floppy) - uređaj koji omogućava pisanje programa i podataka na mekane diskove (diskete) i čitanje s njih - na tankoj savitljivoj ploči nalazi se magnetni sloj na koji se podatak pohranjuje magnetiziranjem - danas su u uporabi diskete promjera 3,5" i kapaciteta 1,44 MB 7. KUĆIŠTE (case) - objedinjuje sve najvažnije komponente računala osim tipkovnice, miša i monitora - sve komponente opskrbljuje električnom energijom 8. MONITOR (ekran, zaslon) - izlazna jedinica na kojoj računalo prikazuje podatke u čovjeku razumljivom obliku: slovima, slikama, simbolima - duljina dijagonale je broj kojim iskazujemo njegovu veličinu - 15 inča, 17 inča, 19 inča, 21 inč - rezolucija je određena brojem točkica koje se mogu prikazati na ekranu - 640x480, 800x600, 1024x768, 1280x1024 - što je veća rezolucija slika je jasnija (oštrija) - broj boja ovisi o grafičkoj kartici i može iznositi od 16 do 16 milijuna boja 9. TASTATURA (tipkovnica) - najstarija ulazna jedinica računala - služi za unos slova, brojeva ili znakova 10. MIŠ (mouse) - pomicanjem miša po radnoj plohi pomiče se pokazivač miša na monitoru - pritiskom na lijevu ili desnu tipku miša, ovisno o programu, određujemo djelovanje računala DODATNE KOMPONENTE RAČUNALA (računalo dobija dodatne mogućnosti) 1. CD-ROM pogon (Compact Disk Read-Only Memory) - uređaj koji služi za čitanje kompjutorskih i muzičkih kompakt diskova (CD-a) - CD-i su zapisani tako da je na nekim mjestima reflektirajući sloj površine uništen - kada se čita CD, mjesto s kojega se laserska zraka odrazi tumači se kao 1, a ako se ne odrazi, tumači se kao 0. - kapacitet diskova je 640 MB 2. ZVUČNA KARTICA - proizvodi zvuk na zvučniku - omogućuje puni doživljaj multimedijskih programa (enciklopedija, rječnika, ...), slušanje muzičkih CD-a, igara, govorno upravljanje računalom 3. ZVUČNICI - reproduciraju zvuk proizveden na zvučnoj kartici 4. MODEM (MODulator i DEModulator) - uređaj koji pretvara (modulira) digitalni podatak iz računala u analogni signal koji se može prenositi telefonskom žicom) i obrnuto - omogućuje nam spajanje na mrežu svih mreža - Internet; povezivanje 2 ili više udaljena računala; slanje faks poruka preko računala - današnje brzine prijenosa iznose 28K, 33K, 56K boda - baud (bod) je broj signala prenesenih u 1 sek. 5. 3D GRAFIČKI AKCELERATOR - grafička kartica koja služi za brzo i kvalitetno crtanje trodimenzionalnih slika i svjetova - najviše se koristi za 3D igre, neke mogu poslužiti i kod ozbiljnih poslovnih aplikacija 6. DVD pogon (Digital Video Disk ili Digital Versatile Disk) - uređaj koji omogućuje reprodukciju (čitanje) DVD video diskova - DVD diskovi su istih dimenzija kao i CD-ROM diskovi no kapacitet im je približno 10 puta veći - jedan DVD disk može sadržavati kompletan film u visokoj rezoluciji zajedno sa zvukom CD kvalitete 7. PISAČ CD-ROM DISKOVA (CD-Recorder) - CD pisač tj. uređaj koji služi zapisivanje podataka na kompakt diskove (CD-e) - podaci se zapisuju tako da se spali dio reflektirajuće površine - jednom spaljeni dio ne može se više popraviti, te se na te diskove može pisati samo jedanput 8. MREŽNA KARTICA - kartica koja omogućuje slanje, primanje i nadzor podataka koji putuju između računala i mreže - računalima povezanim u lokalnoj mreži omogućuje zajedničko korištenje printera, modema i diskova, te zajedničko korištenje programa (najčešće video igara) 9. JOYSTICK - uređaj za stvaranje signala koji uzrokuje pomicanje kursora ili drugog simbola na ekranu - najviše se koristi za upravljanje video igara 10. ZIP pogon - uređaj koji čita i zapisuje podatke na izmjenjivu 3.5" ZIP disketu - prijenosnu jedinicu vanjske memorije koja ima približno 100 puta veći kapacitet (100 MB) od obične 3.5" diskete - značajno je poboljšana sigurnost podataka, brzina pristupa i brzina pisanja/čitanja 11. JAZ pogon - uređaj koji čita i zapisuje podatke na JAZ izmjenjivi disk - prijenosnu jedinicu vanjske memorije koja ima približno 2000 puta veći kapacitet (2000 MB) od obične 3.5" floppy diskete - koristi iste krute magnetne ploče kao i klasični tvrdi disk te su i približne brzine 12. Produžni strujni kabel